مقدمه
امروزه کسب و کار آنلاین نقش بسیار مهمی در تجارت الکترونیک و زندگی روزمرهٔ ما دارد، در دنیای دیجیتالِ امروز با گسترش فضای مجازی و نقش مهمی که در زندگی انسان‌ها ایفا می‌کند، صاحبان کسب و کارها را بر آن داشته که وارد این فضا شده و به دلیل دسترسی آسان، هزینه‌های کمتر، محبوبیت و کارآمدی بیشتر نسبت به کسب و کارهای فیزیکی، از این فرصت استفاده کنند و کسب و کار خود را برای توسعه، ارتقا و فروشِ بیشتر وارد فضای آنلاین کنند.
معمولاً مشتری‌ها، قبل از خرید یا بهره‌مندی از خدمات، وب‌سایتِ کسب و کارها را بررسی می‌کنند، بنابراین، ایجاد یک وب‌سایت برای کسب و کارِ شما امری بسیار حیاتی و اساسی می‌باشد، کسب و کارهایی مانند شرکت‌ها، خدماتِ مشاوره، آموزشی، پزشکی، فروشگاه‌های آنلاین و… می‌توانند وارد این فضا شده، کسب و کار آنلاین خود را ایجاد کنند و به کاربران و مشتریانشان خدمات و محصول ارائه دهند.
برای مثال: پزشکان علاوه بر معرفی خود، مطب و تخصصشان، می‌توانند خدماتِ سیستم نوبت‌دهی (رزرواسیونِ) آنلاین را در وب‌سایتِ خود قرار داده تا بیمارانشان به راحتی بتوانند تاریخ و ساعاتِ نوبت‌دهی را مشاهده و با توجه به مشغله‌ها یا برنامه‌ریزی‌هایی که هر بیمار ممکن است داشته باشد، نوبتِ خود را رزرو کند.
یا پزشک از راه دور و آنلاین، با بیماری که توانِ رفتن به مطب را ندارد، او را معاینه کند. این آزادیِ عمل و راحتی در نوبت‌دهی یا ارتباطِ آنلاین با بیمار، تجربهٔ خوشایندی را برای بیماران یا کاربران فراهم می‌آورد و باعث رضایت خاطر و اعتماد بیشترِ آن‌ها شده و اعتبار بیشتری را برای پزشک به ارمغان می‌آورد.
(طبیعتاً چنین مثال‌هایی را می‌توان برای مشاغلِ دیگر هم به‌کار برد)
به یک مثال دیگر توجه کنید: یک شرکت که محصول یا خدماتی را عرضه می‌کند، اگر این شرکت، وب‌سایت و کسب و کار آنلاین نداشته باشد و در فضای آنلاین فعالیت نکند. دایرهٔ مشتریانش به احتمال زیاد به محیط فیزیکیِ شرکت یا به محدودهٔ شهر یا استان محدود می‌شود، ولی در صورت داشتنِ وب‌سایت و حضورِ فعال و گسترده در فضای آنلاین، دایرهٔ مشتری‌ها از محدودهٔ جغرافیایی فراتر رفته و به سود و اعتبارِ صاحبان شرکت خواهد افزود.
یکی از اصلی‌ترین و مهمترین نکات مثبتِ کسب و کار آنلاین نسبت به کسب و کار فیزیکی، محدود نبودن به زمان و مکان می‌باشد. کاربران و مشتریانِ شما در هر زمان و هر مکان می‌توانند از خدمات یا محصولاتِ کسب و کار شما بهره‌مند شوند.
اما برای موفقیت در این فضا، آشنایی با اصول، قوانین و مراحل راه‌اندازی یک کسب و کارِ آنلاین امری ضروری می‌باشد، زیرا این نوع کسب و کارها با چالش‌ها و فرصت‌های خاص خود روبه‌رو هستند که آگاهی از این فرصت‌ها و چالش‌ها می‌تواند به بهبود فرایندِ راه‌اندازی و درآمد‌زاییِ کسب و کارهای آنلاین منجر شود، در این مقاله به بررسی و آشنایی با مهمترین مراحل راه‌اندازی کسب و کار آنلاین و چالش‌ها و فرصت‌های آن و همچنین نقشی که در زندگی انسان‌ها ایفا می‌کند خواهیم پرداخت.
انتخاب نوع کسب و کار آنلاین
در ابتدا آنچنان فرقی ندارد که نوع کسب و کار شما چه چیزی باشد، امروزه خیلی از کسب و کارها می‌توانند وارد فضای مجازی و آنلاین شده و کسب و کار آنلاین خود را داشته باشند. مانند فروشِ محصولات فیزیکی یا دانلودی، خدمات دیجیتال، مشاورهٔ آنلاین، آموزش مجازی و… .
اما نکتهٔ مهم این است که هر کسب و کاری که دارید، اولاً درآمد حلال داشته باشد، دوماً باید به آن علاقه‌مند و عاشق کارتان باشید، انتخاب نوع کسب و کاری که بر اساس علایق و تخصص شما و نیاز بازار صورت بگیرد، می‌تواند شما و مشتری‌ها را همزمان راضی نگه دارد.
برای مثال، اگر شما در زمینهٔ پزشکی، لوازم خانگی، طراحی گرافیک، مشاورهٔ تحصیلی یا روان‌شناسی، وکلات، طراحی وب‌سایت، عکاسی، ورزش و بسیاری از علوم و حرفه‌های دیگر تخصص دارید، می‌توانید اقدام به راه‌اندازی یک کسب و کار آنلاین کنید.
البته به این نکته توجه کنید، بعضی از افرادِ دیگر که تخصص شما را دارند، ممکن است قبل از شما وارد دنیای مجازی شده باشند و اسم و رسمی برای خود دست و پا کرده باشند، اگر شما تازه‌کار باشید، طبیعتاً سخت است بتوانید با آن‌ها وارد رقابت شوید، پس در چنین مواقعی باید فکر کنید و برنامه و استراتژی داشته باشید که چه خدماتِ جدیدی می‌توانید ارائه دهید که به خاطر آن، کاربرها و مشتری‌ها از خدمات یا محصولاتِ شما هم استفاده کنند. در غیر این صورت وقت و سرمایهٔ خود را هدر می‌دهید.
در این رابطه می‌توانید روی ما حساب کرده و با تماس با ما از مشاورهٔ رایگان و تجربه و اطلاعاتی که در اختیارتان قرار می‌دهیم، استفاده کنید. ما با افتخار در خدمت شما بزرگواران و علاقه‌مندان به کسب و کار آنلاین هستیم.
زیرا گاهی یک صاحب کسب و کار، نیاز به داشتنِ وب‌سایت و هزینهٔ اضافی ندارد، بلکه با یک کانال یا پیج، می‌تواند کسب و کار آنلاین خود را داشته باشد. اما تشخیص و شناساییِ چنین مواردی، نیاز به تجربه و اطلاعات دارد. دنیای کسب و کار آنلاین ، مسابقه و رقابت است، کسی برنده و پیروزِ این رقابت است که از ابتدا با برنامهٔ درست و اصولی وارد مسابقه شود.
تحقیق و تحلیل بازار
بعد از اینکه کسب و کار خود را با عشق و علاقه و مشورت انتخاب کردید، دومین مرحله، تحقیق در مورد بازارِ هدف و تحلیل رقبا می‌باشد. شناخت نیازها، شرایط حاکم بر جامعه، ترجیحات مشتری‌ها، بررسی رقبا و بسیاری از موارد دیگر می‌تواند به شما کمک کند تا استراتژی‌های مناسب بازاریابی، فروش و کسب و کار خود را تدوین کنید.
به عنوان مثال اگر وارد فضای رقابتی شوید که اشباع شده باشد و یا بازار مناسبی نداشته باشد، احتمالاً (البته نه قطعاً) شکست می‌خورید و سَرخورده می‌شوید، به‌خصوص اگر ویژگی یا خدماتِ جدیدی برای ارائه نداشته باشید (همانطور که در بخش قبلی ذکر شد).
شما باید بدانید مشتری‌ها و کاربران، دنبال چه چیزی هستند، دنیا مدت‌هاست وارد عصر سرعت و تکنولوژی شده، امروزه معمولاً کاربرها وقت زیادی ندارند تا دنبال چیزهای تکراری و بی‌فایده باشند، به سرعت دنبال بهترین و دقیق‌ترین جواب برای سؤالاتشان یا محصولات یا خدمات برای رفع نیازشان هستند. در این زمینه، سرعت، دقت و صداقتِ شما حرف اول را میزند، باید خدمات مناسب و دقیقی را در سریع‌ترین زمان به کاربران و مشتری‌ها ارائه دهید، در غیر این صورت آن‌ها منتظر شما نمی‌مانند و دنبال همکاران و رقبای شما می‌روند که این یعنی از دست دادن بازار و ضرر و زیان برای شما.
طراحی وب‌سایت
یک وب‌سایت کاربرپسند و جذاب، پایه و اساسِ هر کسب و کارِ آنلاینِ موفق است. فرض کنید شما در فضای واقعی و در سطح شهر،صاحب یک کسب و کار هستید، ولی مغازه یا مکانی برای ارائهٔ خدمات ندارید، خب باید چه کرد! قطعاً باید مکانی را برای این امر اختصاص دهید تا مشتری‌ها به محل کار شما آمده و از خدمات شما بهره‌مند شوند یا محصولات شما را خریداری کنند.
در دنیای مجازی هم به همین شکل است، اگر وب‌سایت، کانال یا کلاً فضایی برای ارائهٔ خدمات به کاربران و مشتری‌ها ندارید، متأسفانه چیزی جز شکست و ناامیدی حاصلتان نمی‌شود.
البته در این بخش و مقاله که صرفاً مربوط است به آشنایی با مهمترین مراحل راه‌اندازی کسب و کار آنلاین، به‌صورت گذرا به بحث طراحی وب‌سایت یا کانال پرداختیم، ولی برای درک بهترِ شما بزرگواران، اینکه آیا وب‌سایت بهتر است یا وبلاگ یا کانال یا پیج، مزایا و معایب هرکدام، مسائل مربوط به سئو و… در مقاله‌های جداگانه به صورت مفصل این موارد را بررسی کرده و توضیح داده‌ایم که می‌توانید به آن مقاله‌ها مراجعه و مطالعه بفرمایید.
انتخاب شیوهٔ پرداخت
یکی دیگر از نکات مهم در راه‌اندازی کسب و کار آنلاین، انتخاب شیوه‌های پرداخت مناسب است. وقتی که شما صاحب یک وب‌سایت یا کانال و… می‌شوید، باید کاربران و مشتری‌های خود را راضی نگه دارید، یکی از این موارد، نحوهٔ پرداخت پول توسط مشتری‌هاست،
صاحبان کسب و کارها باید گزینه‌های متنوعی برای پرداخت مانند کارت‌‌به‌کارت، فروش اقساطی، درگاه پرداخت بانک و… فراهم کنند تا تجربه خرید مشتری‌ها را تسهیل کنند.
کاملاً مشخص است که انجام عملیات بانکی در وب‌سایت یا کانالِ شما نیاز به اعتماد مشتری‌ها و کاربران شما دارد که این امر باید توسط شما و نکات و موارد امنیتی که در این زمینه وجود دارد انجام شده باشد، که در اینجا به دلیل اختصار، در بخش بعدی به صورت گذرا صرفاً به بحث امنیت، پرداخته‌ایم، ولی برای درک بهترِ شما بزرگواران، نسبت به نکات امنیتی در رابطه با مسائلِ امنیتِ کسب و کار آنلاین، در مقاله‌های جداگانه به صورت مفصل این موارد را بررسی کرده و توضیح داده‌ایم که می‌توانید به آن مقاله‌ها مراجعه و مطالعه بفرمایید.
تأثیر قوانین تجارت الکترونیک بر کسب و کارهای آنلاین
اهمیت حریم خصوصی و حفاظت از دادهها در فضای سایبری
چالش‌های امنیت سایبری
امنیتِ محل کسب و کارِ شما (وب‌سایت، کانال، پیج و…) در فضای مجازی یکی از مهمترین چالش‌های کسب و کار آنلاین است. حملات سایبری، هکِ دادهها و سرقت اطلاعات، درز اطلاعات شخصی، رمز‌های عبورِ کاربران و… می‌توانند به کسب و کار آنلاین آسیب برسانند. صاحبانِ کسب و کارهای آنلاین باید نسبت به این خطرات و راه‌های پیشگیری از آن‌ها آگاهی پیدا کنند و تدابیر لازم برای حفاظت از اطلاعاتِ مشتریانِ خود را اتخاذ کنند.
استفاده از پروتکل‌های امنیتی SSL (لایه سوکت های امن) ، HTTPS (پروتکل انتقال ابرمتن ایمن) ، رمزگذاری دادهها، آموزش کارکنان در این زمینه، مجوزهای مربوط به کسب و کار و… از جمله اقداماتی است که می‌توان در این راستا انجام داد.
تأثیر قوانین تجارت الکترونیک بر کسب و کارهای آنلاین
اهمیت حریم خصوصی و حفاظت از دادهها در فضای سایبری
استراتژی بازاریابی آنلاین
برای جذب مشتری‌ها لازم است یک استراتژی بازاریابی آنلاین، متناسب با نوع کسب و کار آنلاین خود تدوین کنید که شامل استفاده از تبلیغاتِ دیجیتال، بازاریابی محتوا، SEO (بهینه‌سازی موتورهای جستجو) ، شبکه‌های اجتماعی و… می‌شود. به‌کارگیری این استراتژی‌ها می‌تواند به افزایش دیده شدن کسب و کار آنلاین شما و جذب مشتریانِ جدید کمک کند.
بدون تبلیغات، شانس شما برای دیده شدن بین رقبا بسیار پایین می‌آید، سعی کنید در حد توان، چه در دنیای حقیقی و چه در دنیای مجازی، تبلیغات انجام دهید تا شناخته شوید و مشتری‌ها و کاربران به سمت شما جذب شده و از خدمات یا محصولات شما بهره‌مند شوند، تا شما راحت‌تر و سریع‌تر بتوانید از این طریق به درآمد برسید.
هرچند متأسفانه هزینهٔ تبلیغات، بسیار بالا می‌باشد و بعضی از افراد نمی‌توانند از عهدهٔ هزینهٔ تبلیغات برآیند. ولی تمام تلاشتان را انجام دهید تا بتوانید هزینهٔ تبلیغات را جور کنید. مانند کار کردن در شغلی دیگر جهت به‌دست آوردنِ پولِ تبلیغاتِ شغلِ اصلی. یا قرض گرفتن از دیگران که البته ریسک بالایی دارد، زیرا اگر کسب و کارتان به شکست ختم شود، بدهی‌های سنگین، شما را به مشکل خواهد انداخت. یا کمک‌گرفتن از افراد خیِّر که در راه رضای خدا (بدون قرض دادن) به شما کمک مالی کنند. یا افرادی که به صورت مشارکتی (شراکت در سود و زیان) با شما همکاری کنند (پول از آن‌ها و کار از شما) که البته در این‌صورت باید استراتژی کسب و کار شما بسیار حرفه‌ای و قانع‌کننده باشد تا بتوانید سرمایه‌گذار جذب کنید.
البته وام بانکی هم یک راه دیگر است. ولی این‌کار را نکنید، زیرا وامِ کسب و کار، به صاحبانِ کسب و کاری تعلق می‌گیرد که کسب و کارشان به صورت کالا یا اجناس، خرید و فروش شود و قابلیت معامله داشته باشد. در صورتی که {تبلیغات} کالا یا جنس نیست که بتوان آن را خرید و فروش کرد، در نتیجه، چنین وامی از لحاظ شرعی و قانونی حرام می‌باشد.
ولی در کل، این جملهٔ معروف را یادآور می‌شویم: تبلیغات، هزینه‌کردن نیست، بلکه سرمایه‌گذاری است. (البته اگر اصولی و با استراتژی مناسب باشد)
تأمین محصولات یا خدمات
طبیعتاً تأمین محصولات یا خدمات یکی از مراحل اساسی در راه‌اندازی یک کسب و کار می‌باشد. اگر شما خودتان ارائه‌دهندهٔ محصول یا خدمت هستید، کارتان راحت‌تر می‌باشد و خیلی نیاز به تحقیق و تفحص ندارید (گرچه در هر صورت زمان و هزینه، دو عنصری هستند که باید صرف شوند تا محصولات یا خدماتتان تأمین شوند، حتی اگر خودتان ارائه‌دهندهٔ محصولات یا خدمات باشید)
اما اگر خودتان تأمین‌کنندهٔ محصول یا خدمت به مشتری نیستید، کارتان کمی سخت‌تر خواهد شد. این مرحله شامل شناساییِ منابعِ معتبر و قابل اعتماد برای تأمین کالاها یا خدماتی است که قصد دارید به مشتریان خود ارائه دهید. انتخاب تأمین‌کنندگانِ مناسب می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت محصولات، قیمت‌ها، رضایت مشتری‌ها، سود، و در نهایت گسترش و اعتبار کسب و کار شما داشته باشد. بنابراین، تحقیق و بررسی دقیق در مورد تأمین‌کنندگانِ مختلف و مقایسهٔ آن‌ها از نظر کیفیت، قیمت و شرایط تحویل بسیار مهم می‌باشد.
در نهایت، ایجاد روابط قوی و پایدار با تأمین‌کنندگان می‌تواند به شما کمک کند تا در طول زمان به یک منبع قابل اعتماد برای تأمین محصولات تبدیل شوید. این روابط می‌تواند شامل مذاکرات برای قیمت‌های بهتر، شرایط تحویل مناسب‌تر و حتی همکاری در زمینهٔ توسعهٔ محصولاتِ جدید باشد. با ایجاد این روابط، می‌توانید از مزایای بیشتری بهره‌مند شوید و کسب و کار خود را به سمت موفقیت هدایت کنید.
تحلیل و بهبود کسب و کار آنلاین
تحلیل و بهبود یکی از مراحل کلیدی در مدیریت کسب و کار آنلاین است. شما مراحل قبلی را گذرانده و کسب و کار آنلاین خود را ایجاد کرده‌اید، اکنون وقت پرورش و گسترش کسب و کار آنلاین شماست. با استفاده از دادهها و آمار، می‌توانید عملکرد کسب و کار خود را ارزیابی کنید و نقاط قوت و ضعف آن را شناسایی کنید. این تحلیل می‌تواند شامل بررسی ترافیک وب‌سایت، نرخ تبدیل، رفتار مشتری‌ها و بازخوردهای آن‌ها باشد. با درک بهتر از عملکرد کسب و کار آنلاین می‌توانید تصمیمات بهتری برای آیندهٔ کسب و کارتان اتخاذ کنید.
پس از تحلیل دادهها، مرحله بعدی بهبود است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، می‌توانید تغییرات لازم را در وب‌سایت، کانال، خدمات یا استراتژی‌های بازاریابی خود اعمال کنید. می‌توانید از بازخورد مشتری‌ها برای بهبود خدمات یا محصولاتِ خود استفاده کنید و تغییرات لازم را بر اساس نیازهای آن‌ها اعمال کنید.
این نکته را فراموش نکنید که بهبود یک فرآیند مداوم است. بازار و نیازهای مشتری‌ها همواره در حال تغییر هستند، بنابراین باید به طور مداوم عملکرد خود را تحلیل کنید و بهبودهای لازم را انجام دهید. با ایجاد یک رویکرد تحلیلی و بهبودِ مستمر، می‌توانید کسب و کار آنلاین خود را به سمت موفقیت هدایت کنید و از رقبا پیشی بگیرید.
رقابت شدید در فضای آنلاین
با پیشرفت و همه‌گیر شدنِ اینترنت و افزایش تعداد کسب و کارهای آنلاین، رقابت در این حوزه به شدت افزایش یافته است. برای جذب مشتری‌ها و متمایز شدن از رقبا، کسب و کارها باید استراتژی‌های نوآورانه و کارآمدی را اجرا کنند. باید به طور مداوم در حال آموزش و یادگیری باشید، باید به‌روز باشید. بهینه‌سازی مداوم وب‌سایت، کانال و… و استفاده از تجزیه و تحلیل دادهها، بازار، رقبا، مشتری‌ها و… می‌تواند به شما و کسب و کارتان این امکان را بدهد که در این رقابت به موفقیت دست یابید.
این تفکر که به عنوان مثال یک وب‌سایت یا کانال و… را ایجاد کنید و به حال خود رها کنید تا به سود برسید، کاملاً اشتباه است. باز هم مثال یک مغازه یا محل کار در سطح شهر را بیان می‌کنیم که اگر شما مغازه‌ای را تهیه کنید ولی به ظاهر و باطن آن رسیدگی نکنید و به حال خودش رها کنید، طبیعتاً نتیجه‌ای برای شما نخواهد داشت.
زیرا با توجه به سرعت و پیشرفتِ فضای مجازی و کمبود وقتی که امروزه در اختیار انسان‌ها وجود دارد، کاربران و مشتری‌ها منتظر شما نمی‌مانند، اگر وقت را هدر دهید یا کم‌کاری کنید، بازار و رقبا شما را جا خواهند گذاشت، زمان به خاطر شما نمی‌ایستد، اشخاصی برندهٔ این مسابقهٔ پرسرعت هستند که با راه‌اندازی کسب و کار آنلاین ، از زمان و تکنولوژی، نهایت بهره را ببرند.
تغییرات سریع در تکنولوژی و گذر زمان
آنقدر این مسئله مهم است که لازم به تذکرِ مجددِ این نکتهٔ بسیار مهم می‌باشد که زمان و عمر و همچنین تکنولوژی به سرعت در حال گذر و تغییر و تحول هستند (این مسئله را جدی بگیرید) کسب و کارهای آنلاین باید خود را با این تغییرات، وفق دهند تا از رقبا و این بازارِ پرسرعت جا نمانند.
مسئلهٔ زمان به قدری اهمیت دارد که خداوند یکتا در قرآن کریم در سورهٔ عصر(زمان) به این نکتهٔ بسیار مهم قسم خورده‌اند: قسم به زمان، که انسان‌ها همه در زیانند….
یک صاحب کسب و کار آنلاین باید به این نکته توجه داشته باشد که از جدیدترین ابزارهای بازاریابی گرفته، روش‌های پرداخت، داشتنِ یک وب‌سایت تا بررسی مسائل امنیتی، مسائل حقوقی، قوانین کسب و کار و… باید به‌روز باشند تا بتواند در بازارِ رقابتی باقی بماند. در غیر این صورت، بازار و دنیای دیجیتال، رقبا، زمان و… شما را کنار و پشت سر خواهند گذاشت.
فضای مجازی دقیقاً مانند فضای حقیقی با کسی تعارف یا شوخی ندارد. چه بخواهیم چه نخواهیم این قانونِ زندگی و کسب و کار در این دو فضا می‌باشد. پس با آموزشِ مداوم و سرمایه‌گذاری در حوزهٔ کسب و کار آنلاین ، می‌توانید خود و کسب و کارتان و همچنین مشتری‌ها و کاربرانتان را به‌روز و حرفه‌ای و راضی نگه دارید و باعث پیشرفت و رشد کسب و کار خود شوید.
ما هم با افتخار کنارتان هستیم تا با ارائهٔ آموزش‌های قوانین فضای مجازی و کسب و کارهای آنلاین، خدماتِ طراحی وب‌سایت و گرافیک و… شما را در این مسیر یاری کنیم.
جمع‌بندی
با توجه به رقابت شدید و تغییرات سریع در دنیای مجازی، راه‌اندازی کسب و کار آنلاین به عنوان یک ضرورتِ مهم و فوری جهت موفقیت در کسب و کار شناخته می‌شود. صاحبان کسب و کارها باید خود و کسب و کارشان را به سرعت با تحولاتِ دنیای دیجیتال و فضای مجازی وفق دهند و از فرصت‌های موجود به نفع کسب و کارشان بهره ببرند. زیرا زمان و رقبا، منتظر نمی‌مانند و به سرعت در حال گذر و تغییر هستند.
ایجاد یک وب‌سایت، تدوین استراتژی‌های بازاریابی آنلاین، تحلیل بازار و رقبا و بهبود مستمر خدمات و محصولات می‌تواند به افزایش رضایت مشتری‌ها و در نهایت رشد و اعتبار کسب و کار شما منجر شود.
راه‌اندازی یک کسب و کار آنلاین نیازمند برنامه‌ریزی، تحقیق و اجرای دقیق است. حضور در فضای مجازی با وجود تمام مزایایی که دارد، بدون تخصص و آگاهی از قوانین تجارت الکترونیک ، می‌تواند خطرات و چالش‌های حقوقی و تبعات جدی به همراه داشته باشد.
حضور و فعالیت در فضای مجازی و داشتنِ یک کسب و کار آنلاین به عنوان یک روش مدرن و کارآمد جهت پیشرفت و گسترشِ کسب و کار شما می‌باشد، شما می‌توانید با شناخت این چالش‌ها و بهره‌برداری از فرصت‌ها، به موفقیت در این عرصه دست پیدا کنید.
در نهایت، سرمایه‌گذاری در آموزش و به‌روز بودن در زمینه‌های مرتبط با کسب و کارتان و همچنین آگاهی از چالش‌ها و فرصت‌های موجود در فضای آنلاین، کلید موفقیت در کسب و کار آنلاین می‌باشد.
منابع